Heb jij ook altijd in een wereld willen leven waarin kindersterfte op 5% ligt, iedereen sterft aan ongeneeslijke ziektes, de huwelijksleeftijd 12 jaar is en de gemiddelde leeftijd op 30 jaar zit? Dat vonden schrijvers uit de achttiende- en negentiende eeuw nou ook! Romantiek ging immers over liefde voor het vaderland en niet om objectiviteit. Een goed voorbeeld hiervan is het boek 'De leeuw van Vlaanderen' (ook bekend als Slag der Gulden Sporen).
Het Boek:
In het jaar 1302 is Vlaanderen bezet door de Fransen. De Fransen hebben de dochter (Philippa) van de tachtigjarige graaf Gwijde van Vlaanderen gevangen genomen. Hierdoor gaat Gwijde met 50 van de Vlaamse edelen naar Compiègne, waar de Franse koning Philippe le Bel op dat moment verblijft. Omdat zijn vrouw, Johanna van Navarra erachter komt dat Philippe de dochter van Gwijde wil vrijlaten, (door een brief van De Chatillon) laat zij de hele groep, onderwie ook Robrecht van Bethune (de zoon van Gwijde en de man die door iedereen ‘de leeuw van Vlaanderen’ genoemd word) kerkeren. Alleen Diederik de Vos weet te ontsnappen. De Koningin stelt hierop haar oom De Challiton aan als landvoogd voor Vlaanderen. Ondertussen verblijft de dochter van Robrecht van Bethune, Machteld, bij Adolf van Nieuwland, die eerder zwaar gewond is geraakt bij een gevecht met een Fransman, in zijn huis in Brugge. Adolf en Machteld worden verliefd op elkaar. Adolf van Nieuwland vraagt aan Pieter Deconinck, deken van de wolwevers en aan Jan Breydel, deken van de beenhouwers, om ervoor te zorgen dat Machteld niets overkomt. Jan Breydel en Pieter de Coninck worden door de graaf van Vlaanderen benoemd tot aanvoerders van het Vlaamse leger (later krijgen ze ook nog de titel van ridder). Als Johanna van Navarra samen met haar man naar Brugge komt, wordt er door de Leliaards (Vlamingen die de Fransen steunen) een feest georganiseerd. Dit feest moet worden betaald uit een extra belasting en hier komt verzet tegen. Uiteindelijk krijgen de Fransen de stad Brugge op voorwaarde dat men de belasting niet hoeft te betalen. Later ontmoet Adolf in Brugge een man, die hij niet direct als Diederik de Vos herkent (hij was namelijk als monnik verkleed). Diederik vertelt aan Adolf dat hij contact heeft gehad met Robrecht van Bethune en dat zijn bewaker bereid is om hem een aantal dagen te laten gaan als er iemand anders in zijn plaats komt. Adolf neemt de plaats van Robrecht in. Voordat Robrecht van Bethune in Vlaanderen terug is, wordt Machteld door de Fransen gevangen genomen. Jan Breydel wil wraak en Deconinck kan hem niet langer tegenhouden wanneer hij naar het slot van Male gaat, waar Machteld zou verblijven. Hij krijgt hier in een café ruzie en gaat ’s avonds terug met meer mensen. Hij neemt het slot dan geheel in en ze vermoorden iedereen die de kreet 'Schild en Vriend' niet zonder accent kan uitspreken. Machteld is hier inmiddels al weggevoerd en wordt onderweg gezien door haar vader, die haar uit de groep Fransen bevrijdt met veel machtsvertoon. Wanneer hij haar verzorgt herkent zij hem niet en daardoor moet ze een aderlating ondergaan. De Vlaamse edelen die niet in gevangenschap zitten, beramen samen met de zoons van Graaf Gwijde een algemene opstand tegen de Fransen (deels omdat ze Machteld hadden meegenomen). In Brugge proberen de Fransen zonder vorm van proces een aantal oproerige Vlamingen (de Klauwaards) op te hangen. Deze verzetten zich, met steun van de hele bevolking, maar de Franse soldaten kunnen hen overwinnen en plunderen de hele stad leeg. Daarbij wordt de moeder, de broer en de zus van Jan Breydel vermoord. De Coninck en Breydel, die al eerder met hun benden uit de stad waren vertrokken, vallen de stad in de nacht daarop aan. Alle Fransen worden uit Brugge verdreven.
Er komt uiteindelijk een grote veldslag (1302, de Guldensporenslag) tussen een groot leger Fransen (62 000 man sterk) en een klein leger Vlamingen (32 000 man sterk). Deze groep komt dus niet alleen uit Brugge, maar ook andere Vlaamse plaatsen hielpen mee in deze oorlog (o.a. Kortrijk, waar het gevecht ook plaatsvindt en Gent). Deze veldslag wordt uiteindelijk gewonnen door de Vlamingen. Dit was niet gelukt zonder de hulp van een bijzonder sterke ‘gulden’ ridder die later Robrecht van Bethune blijkt te zijn. Hij had van zijn bewaker in Frankrijk toestemming gekregen om stiekem naar Vlaanderen terug te keren. In deze oorlog is Adolf van Nieuwland, die inmiddels de geliefde van Machteld is geworden, zwaar gewond geraakt. Hij overleeft het uiteindelijk wel en na de slag geeft Robrecht de toestemming aan Adolf om met zijn dochter Machteld te trouwen. Hierna keert Robrecht terug naar Frankrijk. Helemaal aan het eind komt nog een samenvatting van wat er in de jaren daarna gebeurde, hoe door veel oorlog de Vlamingen uiteindelijk toch nog geheel vrij werden. Later zal Robrecht het graafschap overnemen, omdat zijn vader inmiddels is overleden. Als de nieuwe graaf leeft hij nog 17 jaar.
Recensies:
https://www.hebban.nl/recensies/hebban-56e1c5fa68927-over-de-leeuw-van-vlaanderen
Eigen mening:
Een mooi boek dat een van de grootste gebeurtenissen uit de geschiedenis van de Zuidelijke Nederlanden beschrijft op de onafhankelijkheidsverklaring na (niet dat ik die ooit zou erkennen). Hendrik Coscience past in zijn tijd en legt de grondslagen voor het nationalisme dat Europa doet schudden rond die tijd. Natuurlijk kon hij het niet laten en is er toch wat romantiek over de gebeurtenis gegooid, maar dat echte verhaal is ook even opmerkelijk. Het heeft mij nog eens goed naar de Zuidelijke Nederlanden doen kijken en mijn interesse doen ontwaken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten